Бағанға бөліңіз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle 5\) | \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle 3\) | |
| \(\displaystyle -\) | ||||
| \(\displaystyle 0\) |
1 қадам.
1. \(\displaystyle 5\)-ті \(\displaystyle 3\)-ке қалдықпен бөлеміз.
\(\displaystyle 5{\small}\)-тен максималды қанша \(\displaystyle \color{blue}{3}\) санын алуға болатынын табайық.
Яғни, \(\displaystyle 5\)-ті \(\displaystyle \color{blue}{3}\)-ке қалдықпен бөлу кезінде толымсыз бөліндіні табайық.
\(\displaystyle 5=\color{green}{1} \cdot \color{blue}{3}+2 {\small ,}\) болғандықтан
онда \(\displaystyle \color{green}{1}\) үштікті алуға болады.
Сондықтан \(\displaystyle \color{green}{1}\)-ді бөліндіге жазамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 5\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small 3\) | |
| \(\displaystyle \small ?\) | \(\displaystyle \small \color{green}{1}\) | \(\displaystyle \small ?\) | ||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small ?\) | \(\displaystyle \small ?\) | ||
| \(\displaystyle \small ?\) | \(\displaystyle \small ?\) | |||
| \(\displaystyle \small 0\) |
2. Әрі қарай, бағанда \(\displaystyle 5\)-тен көбейтінді \(\displaystyle \color{blue}{3}\cdot \color{green}{1}=\color{green}{3}{\small}\) азайтамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 5\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small 3\) | |
| \(\displaystyle \small \color{green}{3}\) | \(\displaystyle \small \color{green}{1}\) | \(\displaystyle \small ?\) | ||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 2\) | \(\displaystyle \small ?\) | ||
| \(\displaystyle \small ?\) | \(\displaystyle \small ?\) | |||
| \(\displaystyle \small 0\) |
3. \(\displaystyle 5{\underline1}{\small}\) санының бірліктерін азайтамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 5\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small 3\) | |
| \(\displaystyle \small 3\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small ?\) | ||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 2\) | \(\displaystyle \small {\bf 1}\) | ||
| \(\displaystyle \small ?\) | \(\displaystyle \small ?\) | |||
| \(\displaystyle \small 0\) |
\(\displaystyle 21{\small}\) санын алдық.
2 қадам.
1.\(\displaystyle 21\) \(\displaystyle 3{\small}\)-ке бөлеміз.
\(\displaystyle 21{\small}\)-ден максималды қанша \(\displaystyle \color{blue}{3}\) санын алуға болатынын табайық.
Яғни, \(\displaystyle 21\)-ді \(\displaystyle \color{blue}{3}{\small}\)-ке бөлу кезінде бөліндіні табайық.
\(\displaystyle 21=\color{green}{7} \cdot \color{blue}{3} {\small}\), болғандықтан
\(\displaystyle \color{green}{7}\) үштікті алуға болады.
Сондықтан \(\displaystyle \color{green}{7}\)-ні келесі санмен бөліндіге жазамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 5\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small 3\) | |
| \(\displaystyle \small 3\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small \color{green}{7}\) | ||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 2\) | \(\displaystyle \small 1\) | ||
| \(\displaystyle \small ?\) | \(\displaystyle \small ?\) | |||
| \(\displaystyle \small 0\) |
2. Әрі қарай, бағанда \(\displaystyle 21\)-ден көбейтінді \(\displaystyle \color{blue}{3}\cdot \color{green}{7}=\color{green}{21}{\small}\) азайтамыз:
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 5\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small 3\) | |
| \(\displaystyle \small 3\) | \(\displaystyle \small 1\) | \(\displaystyle \small \color{green}{7}\) | ||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle \small 2\) | \(\displaystyle \small 1\) | ||
| \(\displaystyle \small \color{green}{2}\) | \(\displaystyle \small \color{green}{1}\) | |||
| \(\displaystyle \small 0\) |
\(\displaystyle 0{\small}\) санын алдық, бөлу процесі аяқталды.
Осылайша,
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle 5\) | \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle 3\) | |
| \(\displaystyle 3\) | \(\displaystyle 1\) | \(\displaystyle 7\) | ||
| \(\displaystyle -\) | \(\displaystyle 2\) | \(\displaystyle 1\) | ||
| \(\displaystyle 2\) | \(\displaystyle 1\) | |||
| \(\displaystyle 0\) |