Пропорционалдылық түрін анықтаңыз:
Жүк көтергіштігі \(\displaystyle 7\) тонна машина \(\displaystyle 12\) күнде жүк тасымалдайды,
ал жүк көтергіштігі \(\displaystyle 84\) тонна болатын машина сол жүкті \(\displaystyle 1\) күнде тасымалдайды.
Тура пропорционалдылық
Егер есепте бір шаманы бірнеше есе арттырған кезде, басқа шама да сонша есе артса, онда бұл есеп тура пропорционалдылыққа арналған есеп болып табылады.
Егер есепте бір шаманы бірнеше есе азайту кезінде басқа шама да сонша есе азайса, онда бұл есеп тура пропорционалдылыққа арналған есеп болып табылады.
Кері пропорционалдылық
Егер есепте бір шаманы бірнеше есе арттырған кезде, басқа шама да сонша есе азаятын болса, онда бұл есеп кері пропорционалдылыққа арналған есеп болып табылады.
Егер есепте бір шаманы бірнеше есе азайту кезінде басқа шама да сонша есе артса, онда бұл есеп кері пропорционалдылыққа арналған есеп болып табылады.
Есептің шарты бойынша, жүк көтергіштігі \(\displaystyle 7\) тонна болатын машина \(\displaystyle 12\) күнде жүкті шығарады.
Машинаның жүк көтергіштігі \(\displaystyle 12\) есе артқан кезде (\(\displaystyle 7\) тонна болған, енді \(\displaystyle 7 \cdot 12=84\)тонна болды) жүк тасуға арналған күндер саны \(\displaystyle 12\) есе азайғандықтан (\(\displaystyle 12\)күн болған, енді \(\displaystyle 12:12=1\) күн болды), бұл есеп кері пропорционалдылыққа арналған есеп болып табылады.
Жауабы: бұл кері пропорционалдылық.