Суретте нүктелермен абонент смартфонды пайдалану процесінде \(\displaystyle 2019\) жылдың әр айы үшін шығыс қоңыраулар минуттарының саны және гигабайттағы мобильді интернет трафигі көрсетілген. Ыңғайлы болу үшін минуттар мен гигабайттарға сәйкес келетін нүктелер сәйкесінше тұтас және нүктелі сызықтармен қосылған.
Бір жыл ішінде абонент «Стандартты» тарифті қолданды, оның абоненттік төлемі айына \(\displaystyle 320\) теңгені құрады. Абонент Қазақстан Республикасының аумағында болған жағдайда, «Стандартты» тарифтің абоненттік төлеміне мыналар кіреді:
- Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген нөмірлерге шығыс қоңыраулардың \(\displaystyle 300\) минутын қамтитын минуттар пакеті;
- \(\displaystyle 3\)гигабайт мобильді интернетті қамтитын интернет пакеті;
- айына \(\displaystyle 120\) SMS кіретін SMS пакеті.
Тариф пакетінен тыс минуттар, интернет және SMS құны кестеде көрсетілген..
| Шығыс қоңыраулар | \(\displaystyle 3\)тг./мин. |
| Мобильді интернет (пакет) | \(\displaystyle 0{,}5\)ГБ үшін\(\displaystyle 90\)теңге |
| SMS | \(\displaystyle 2\)тг./дана |
Абонент роумингте байланыс қызметтерін пайдаланбаған. Жыл бойы абонент \(\displaystyle 110\) SMS жіберді.
Абонент \(\displaystyle 2019\) жыл ішінде тарифтік пакеттен тыс шығыс қоңырауларға қанша ақша жұмсады? Жауабын теңгемен беріңіз.
Шарт бойынша абоненттік төлемге шығыс қоңыраулардың \(\displaystyle 300\) минутын қамтитын минуттар пакеті кіреді. Қалған минуттар қосымша төленеді.
Абоненттің бүкіл \(\displaystyle 2019\) жыл ішінде тарифтен тыс шығыс қоңыраулар минуттарына қанша ақша жұмсағанын анықтау қажет.
Ол үшін мыналар қажет:
- минуттар саны бойынша лимит асып кеткен айларды анықтау;
- бір жылдағы тарифтен тыс минуттардың жалпы санын табу;
- тарифтен тыс минуттардың құнын есептеу.
\(\displaystyle 300\) минутын қамтитын минуттар пакеті кіреді.
Демек, абонент \(\displaystyle 300\)минуттан артық жұмсаған айларды анықтау қажет.
Шығыс қоңыраулардың минуттар санына сәйкес келетін нүктелер тұтас сызықпен қосылған, сондықтан шешім кезінде тек тұтас сынықты қолданамыз.
Сол жақ тік осьте \(\displaystyle \color{red}{300}\) нүктені белгілеп, ол арқылы көлденең түзу жүргіземіз.
Абонент \(\displaystyle 300\) минуттан артық жұмсаған айлар көлденең сызықтан жоғары жатқан тұтас сынықтың төбелеріне сәйкес келеді.
Барлық осындай нүктелерді белгілейік.
Минуттар бойынша лимит нөмірі \(\displaystyle 2{\small,}\,5{\small,}\,8\) және \(\displaystyle 12{\small}\) айларда асып кетті
Лимиттен асқан әр ай үшін тарифтен тыс шығыс қоңыраулар минуттарының санын табамыз.
Айлар бойынша тарифтен тыс шығыс қоңыраулар минуттарының шығыны:
- ақпан (нөмірі \(\displaystyle 2\)) – \(\displaystyle 325\)мин., оның ішінде тарифтен тыс \(\displaystyle 325-300=25\)мин.;
- мамыр (нөмірі \(\displaystyle 5\)) – \(\displaystyle 350\)мин., оның ішінде тарифтен тыс \(\displaystyle 50\)мин.;
- тамыз(нөмірі \(\displaystyle 8\)) – \(\displaystyle 375\)мин., оның ішінде тарифтен тыс \(\displaystyle 75\)мин.;
- желтоқсан(нөмірі \(\displaystyle 12\)) – \(\displaystyle 325\)мин., оның ішінде тарифтен тыс \(\displaystyle 25\)мин.
Пакеттен тыс шығыс қоңыраулардың жалпы минуттары:
\(\displaystyle 25+50+75+25=175\)минут.
Шарт бойынша:
- \(\displaystyle \red3\)теңге/мин бойынша тарифтен тыс минуттарды сатып алуға болады.
Демек, тарифтен тыс \(\displaystyle \blue{175}\) минуттың құны
\(\displaystyle \blue{175} \cdot \red3=525\)теңге құрады.
Осылайша, \(\displaystyle 2019\) жылы абонент тарифтік пакеттен тыс шығыс қоңырауларға \(\displaystyle 525\) теңге жұмсады. Бұл санды жауап ретінде жазамыз.
Жауабы: \(\displaystyle 525\)