\(\displaystyle \rm OY\) осі бойымен \(\displaystyle \frac{7}{6}\) есе қысу арқылы \(\displaystyle y=-x^2\) параболасынан алынған параболаның теңдеуін жазыңыз.
Анықтаманы қолданайық.
Функция графигі
Жазықтықтағы \(\displaystyle y=\color{blue}{f(x)}\) функциясының графигі
\(\displaystyle \{(x;\, \color{blue}{f(x)})| \, x\) анықтау аймағына жатады \(\displaystyle \}{\small }\) нүктелерінің жиыны деп аталады.
\(\displaystyle y=-x^2\) параболасының графигі барлық нақты \(\displaystyle x{\small }\) сандары үшін \(\displaystyle \{(x;\, -x^2) \}\) түрінің нүктелер жиыны болып табылады.
\(\displaystyle y=-x^2\) параболасының графигін \(\displaystyle \rm OY \) осі бойымен қысу дегеніміз - осы графиктің әр нүктесін \(\displaystyle \rm OY \) осі бойымен қысу.
Демек, \(\displaystyle \{(x;\, -x^2) \}\) нүктелер жиынынан әр нүктені алып, оны \(\displaystyle \rm OY{\small } \) осі бойымен қысу керек.
\(\displaystyle (x;\, -x^2)\) түрінің бір нүктесін алып, оны \(\displaystyle \rm OY{\small } \) осі бойымен \(\displaystyle \frac{7}{6}\) есе қысайық, яғни ординатаның мәнін \(\displaystyle \frac{7}{6}\) бөлеміз.
Егер осы \(\displaystyle (x;\, -x^2)\) нүктесінің ординатасын \(\displaystyle \color{blue}{\frac{7}{6}}{ \small }\) бөлсе, онда ол \(\displaystyle \left(x;\, \frac{-x^2}{\color{blue}{\frac{7}{6}}}\right)=(x;\, -\color{blue}{\frac{6}{7}}x^2){\small }\) координаттары бар нүкте болады:
\(\displaystyle (x;\,-x^2) { \small }\) түрінің әр нүктесімен осындай операция жасай отырып, \(\displaystyle y=-\color{blue}{\frac{6}{7}}x^2{\small }\) параболасының графигі болып табылатын \(\displaystyle \{(x;\, -\color{blue}{\frac{6}{7}}x^2) \}{ \small ,}\) нүктелерінің жиынын аламыз:
Жауабы: \(\displaystyle y=-\frac{6}{7}x^2{\small .}\)