Поверните устройство

Поверните устройство

Skip to main content

Теориясы: Айырма квадратын табу-1

Тапсырма

Айырманың квадратын табыңыз:

\(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,)(5t\,)+(5t\,)^2=\big(\)\(\displaystyle \big)^2\)

Шешім

Бірінші тәсіл.

Бізге   \(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,)(5t\,)+(5t\,)^2\) өрнегі айырманың толық квадраты екені белгілі.

Правило

Айырма квадраты

Кез келген \(\displaystyle a, \, b\) сандарына төмендегілер тең

\(\displaystyle a^{\, 2}-2ab+b^{\, 2}=(a-b\,)^2.\)

 

Біздің өрнек \(\displaystyle a=6s\) және \(\displaystyle b=5t\) айырма квадратымен дәл сәйкес келеді.

Сондықтан 

\(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,) (5t\,)+(5y\,)^2=(6s-5t\,)^2.\)

 

Жауабы: \(\displaystyle (6s-5t\,)^2.\)

 

Екінші тәсіл (квадраттар бойынша айырма квадратын табу).

Бізге   \(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,)(5t\,)+(5t\,)^2\) өрнегі айырманың толық квадраты екені белгілі.

Правило

Айырма квадраты

Кез келген \(\displaystyle a, \, b\) сандарына төмендегілер тең

\(\displaystyle a^{\, 2}-2ab+b^{\, 2}=(a-b\,)^2.\)

Демек, кейбір \(\displaystyle a\) және \(\displaystyle b\) үшін

\(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,)(5t\,)+(5t\,)^2=a^{\, 2}-2ab+b^{\, 2}\)

Екінші дәрежелі өрнектерді теңестіреміз. Мысалы,

\(\displaystyle \color{blue}{a^{\, 2}}-2ab+\color{green}{b^{\, 2}}=\color{blue}{(6s\,)^2}-2(6s\,)(5t\,)+\color{green}{(5t\,)^2},\)

\(\displaystyle \color{blue}{a^{\,2}}=\color{blue}{(6s\,)^2}\) және  \(\displaystyle \color{green}{b^{\,2}}=\color{green}{(5t\,)^2}.\)

Сонда \(\displaystyle a\)  \(\displaystyle 6s\) немесе \(\displaystyle -6s,\) \(\displaystyle b\) \(\displaystyle 5t\) немесе \(\displaystyle -5t\) болуы мүмкін. (тиісті дәлелді қараңыз).

Таңбалары бірдей, мысалы, «+» таңбасы бар \(\displaystyle a\) және \(\displaystyle b\) параметрлерінің мәндерін таңдайық :

\(\displaystyle a=6s,\)

\(\displaystyle b=5t.\)

Біз квадраттарды теңестіргендіктен, міндетті түрде екі еселенген көбейтінділердің   \(\displaystyle a\) орнына \(\displaystyle 6s\) параметрін, ал \(\displaystyle b\) орнына \(\displaystyle 5t\) параметрін ауыстырған кезде сәйкес келетіндігін тексеру қажет

\(\displaystyle a^{\, 2}-\color{red}{2ab}+b^{\, 2}=(6s\,)^2-\color{red}{2(6s\,)(5t\,)}+(5t\,)^2,\)

\(\displaystyle 2ab\overset{?}{=}2(6s\,)(5t\,)\)

Алмастыра отырып, келесіні аламыз:

\(\displaystyle 2ab=2\cdot 6s\cdot 5t,\)

\(\displaystyle 2ab=2(6s\,)(5t\,).\)

Біз дұрыс теңдікті алдық, бұл \(\displaystyle a=6s\) және \(\displaystyle b=5t\) теңдіктерінің дұрыстығын білдіреді.

\(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,)(5t\,)+(5t\,)^2=a^{\, 2}-2ab+b^{\, 2},\)

\(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,)(5t\,)+(5t\,)^2=(a-b\,)^2\) болғандықтан,

онда, оң жақтағы жақшаға \(\displaystyle a=6s\) және \(\displaystyle b=5t\) алмастыра отырып,  келесіні аламыз:

\(\displaystyle (6s\,)^2-2(6s\,)(5t\,)+(5t\,)^2=(6s-5t\,)^2.\)

Жауабы: \(\displaystyle (6s-5t\,)^2.\)