Поверните устройство

Поверните устройство

Skip to main content

Теориясы: Көпмүшені бірмүшеге бағандап бөлу (*қосымша бөлім)

Тапсырма

 \(\displaystyle 3x^{\,7}\) бірмүшесіне бөлінетін бірмүшелерді таңдаңыз (яғни, бөліндісінде бірмүше алынады).

Шешім

Правило

Бірмүшені бірмүшеге бөлу

Натурал немесе нөлдік дәрежедегі сан мен бір айнымалының көбейтіндісі бірмүше деп аталады.

Егер бөлу нәтижесі, яғни бөлінді де

\(\displaystyle A:B=\frac{A}{B}{\small ,}\)

бірмүше болса \(\displaystyle A\) бірмүшесі \(\displaystyle B{\small ,}\) бірмүшесіне бөлінеді деп есептеледі.

Әрбір жауап нұсқасын тексерейік.

1. \(\displaystyle 33x^{\,10}\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) -ге бөлейік:

\(\displaystyle \frac{33x^{\,10}}{3x^{\,7}}=11x^{\,3}{\small .}\)

\(\displaystyle 11x^{\,3}\) бөліндісі бірмүше болып табылады. Осылайша, \(\displaystyle 33x^{\,10}\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) -ге бөлінеді.

2.  \(\displaystyle 0{,}3x^{\,31}\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) -ге бөлейік :

\(\displaystyle \frac{0{,}3x^{\,31}}{3x^{\,7}}=(0{,}3:3)x^{\,31-7}=0{,}1x^{\,24}{\small .}\)

 \(\displaystyle 0{,}1x^{\,24}\) бөліндісі бірмүше болып табылады. Осылайша, \(\displaystyle 0{,}3x^{\,31}\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) ге бөлінеді .

3.  \(\displaystyle 12x^{\,2}\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) -ге бөлейік :

\(\displaystyle \frac{12x^{\,2}}{3x^{\,7}}=\frac{4}{x^{\,5}}{\small .}\)

 \(\displaystyle \frac{4}{x^{\,5}}\) бөлшегі бірмүше болып табылмайды. Осылайша    \(\displaystyle 12x^{\,2}\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) -ге бөлінбейді .

4.  \(\displaystyle 3\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) -ге бөлейік :

\(\displaystyle \frac{3}{3x^{\,7}}=\frac{1}{x^{\,7}}{\small .}\)

\(\displaystyle \frac{1}{x^{\,7}}\) бөлшегі бірмүше болып табылмайды. Осылайша  \(\displaystyle 3\)  \(\displaystyle 3x^{\,7}{\small }\) - ге бөлінбейді .