Поверните устройство

Поверните устройство

Skip to main content

Теориясы: 15 Үш деңгейлі бөлшектер (сандар мен параметрлер)

Тапсырма

Үштік бөлшекті қарапайым қысқартылмайтын бөлшекке түрлендіріңіз:

\(\displaystyle \frac{\frac{63}{45}}{\phantom{123}35\phantom{123}}=\)

 

Шешім

Бөлшектегі негізгі белгіні (тең таңбасына қарама-қарсы тұрған ең ұзын) бөлу таңбасына алмастырайық:

\(\displaystyle \frac{\frac{63}{45}}{\phantom{123}35\phantom{123}}=\frac{63}{45}:35.\)

Біз \(\displaystyle \frac{63}{45}\) бөлшегін \(\displaystyle 35\) санына бөлуге қол жеткіздік. Бөлшекті санға бөлу үшін келесі ережені қолданамыз.

Правило

Бөлшекті санға бөлу

Бөлшекті санға бөлу үшін осы бөлшектің бөлімін осы санға көбейту керек.

Сондықтан

\(\displaystyle \frac{63}{45}:35=\frac{\phantom{a}63\phantom{a}}{45\cdot 35}.\)

Енді бөлшекті қысқартайық. Ол үшін алым мен бөліміндегі барлық сандарды жай сандардың көбейтіндісі түрінде ұсынамыз ("Жай көбейткіштерге жіктеу, 1, 2 және 3 бөлімдер" – 6.03.11, 6.03.12 және 6.03.13 тақырыпшаларын қараңыз).

\(\displaystyle 63=\color{blue}{3}^{\,2}\cdot \color{red}{7},\) \(\displaystyle 45=\color{blue}{3}^{\,2}\cdot \color{green}{5}\) және \(\displaystyle 35=\color{green}{5}\cdot \color{red}{7}\) болғандықтан, онда, ауыстыра отырып, келесіні аламыз:

\(\displaystyle \frac{63}{45\cdot 35}=\frac{\color{blue}{3}^{\,2}\cdot \color{red}{7}}{\color{blue}{3}^{\,2}\cdot \color{green}{5}\cdot \color{green}{5}\cdot \color{red}{7}}=\frac{1}{5\cdot 5}=\frac{1}{25}.\)

Осылайша,

\(\displaystyle \frac{\frac{63}{45}}{\phantom{123}35\phantom{123}}=\frac{1}{25}.\)

Жауабы: \(\displaystyle \frac{1}{25}.\)